Нохчийн маттахь хӏорш хезачахь [e], [eː], [i̯ɐ], [i̯e], [iːə̯] хӏара ши аба дуьллу: "э", "е". Дешдакъа дӏадолалучахь "э" дуьллу, ткъа цун йуккъахь йа тӏехьа "е" дуьллу.
| Хьалха | IPA | Кхечанхьа | IPA |
|---|---|---|---|
э|ца |
[iːə̯t͡s] |
де|ша |
[diːə̯ʃ] |
э|гӏа |
[iːə̯ɣ] |
де|ха |
[diːə̯x] |
э|ша |
[iːə̯ʃ] |
де|ла |
[diːə̯l] |
эк|кха |
[i̯ɐqː] |
дел|ха |
[di̯ɐlx] |
эц|це |
[et͡s'ːiːə̯] |
дер|за |
[di̯ɐrz] |
эц|цехь |
[et͡s'ːi̯ɐħ] |
дех|ка |
[di̯ɐxk] |
э|тӏа |
[iːə̯t'] |
тӏе |
[t'i̯e] |
эн |
[ĩːə̯] |
цӏе |
[t͡s'i̯e] |
э|кха |
[eːq] |
де |
[di̯e] |
дӏа|эн |
[dˁʌ.ĩːə̯] |
дӏа|тен |
[dˁʌ.tĩːə̯] |
дӏа|э|ца |
[dˁʌ.iːə̯t͡s] |
дӏа|де|ша |
[dˁʌ.diːə̯ʃ] |
тӏе|э|ца |
[t'i̯e.iːə̯t͡s] |
дӏа|де|къа |
[dˁʌ.diːə̯q'] |
тӏеалар: дешдакъа чекхдолучохь йиллина йу хӏара "|" махк.