абанаш: мера «н» диллар
Марша вогӏийла, хьаша, чувала

Абанаш: мера «н» диллар

Арахецна де 25.02.2025

Асланбек Йесера

Хандешан, мухалдешан, ардамдешан цхьа дешдакъа бен дацахь, тӏехьа «н» дилла. Йуха доланиг дожаран чеккхенашкахь дилла.

Абанаш

Мера «н»

Мукъа йиш мера хилар гойтуш цунна тӏехьа «н» дуьллу.

I.

Хандешан цхьа дешдакъа бен дацахь, тӏехьа «н» дилла. Хандош тӏехьа дешдакъош тӏе а кхеташ шорлуш хилахь, «н» охьадожаде; хьалха тӏе а кхеташ шорлуш хилахь, «н» дилла.

дош хьалха тӏехьа

дан

хьаладан

дадала

тан

дӏатан

тадала

хьен

дӏахьен

хьедала

ган

дӏаган

гадала

II.

Мухалдешан цхьа дешдакъа бен дацахь, тӏехьа «н» дилла. Мухалдош тӏехьа дешдакъош тӏе а кхеташ шорлуш хилахь, «н» охьадожаде; хьалха тӏе а кхеташ шорлуш хилахь, «н» дилла.

дош хьалха тӏехьа

кӏон

чамкӏон

кӏочу

цӏен

босцӏен

цӏечу

кӏайн

боскӏайн

кӏайчу

бен

III.

Хандеша карарчу хенахь диллина цхьа дешдакъа бен дацахь – чеккхенгахь [i̯e] йа [u̯o] долуш – цунах схьадаьлла ардамдаш тӏехьа «н» дилла. Ардамдош тӏехьа дешдакъош тӏе а кхеташ шорлуш хилахь, «н» охьадожаде; хьалха тӏе а кхеташ шорлуш хилахь, «н» дилла.

дош хьалха тӏехьа

аьн

дӏааьн

олучу

гӏун

дӏагӏун

гӏучу

хьун

дӏахьун

хьучу

гун

дӏагун

гучу

ден

хьаладен

дечу

лен

лечу

лун

дӏалун

лучу

IV.

Доланиг дожаран чаккхенашкахь: «н», «ан», «ин», «ун», «ен».

дош хьалха тӏехьа

ден

мехкден

дечух

ненан

неначух

кӏентан

кӏентачух

белхалочун

белхалочалла

къонахчун

къонахчалла

воккхахчун

воккхахчалла

Тӏеалар: Йуккъе дакъалг хӏоттарца шорделла дош декъалахь, охьадожийна долу «н» йуханехьа дуьллуш дац.

дош декъар

дадала

да ца дала

тадала

та ца дала

хьедала

хье ца дала

ледан

ле ца дан

Title

My message to you!