Керла Могӏа
Дешдакъош лардар
Дош дехьадоккхуш дешдакъош хадо ца мега. Лахара бакъенашкахь цӏен бос болу дакъош хедо ца мега.
| дош | дешдакъош |
|---|---|
дерза |
дер-за |
деша |
де-ша |
ненан |
не-нан |
Цхьа дешдакъа
Дош цхьана дешдекъах бен лаьтташ дацахь, иза хадо мегар дац.
| дош | дешдакъош |
|---|---|
бен |
бен |
гам |
гам |
там |
там |
тӏом |
тӏом |
Цхьа аба
Керла могӏане дехьаволуш цхьа аба бен бахначу могӏанехь дуьсуш дацахь, и дош декъа ца мега.
| дош | дешдакъош |
|---|---|
ала |
а-ла |
эца |
э-ца |
Дешхьалхе
Дешхьалхе цхьана дешдекъах бен лаьтташ йацахь, и бахначу могӏанехь йита мегар дац.
| дош | дешдакъош |
|---|---|
дӏаала |
дӏа-а-ла |
тӏетоха |
тӏе-то-ха |
Ткъа и цхьаннал сов дешдекъех лаьтташ йелахь, цуьнан дакъош бахначу могӏанехь дита мегар ду.
| дош | дешдакъош |
|---|---|
йукъахдала |
йу-къах-да-ла |
Шала мукъазнаш
Дашна йуккъахь шала мукъаза эшарш делахь, уьш декъа магадо.
| дош | дешдакъош |
|---|---|
латтар |
лат-тар |
саттар |
сат-тар |
Шалха шала мукъазнаш
Дашна йуккъахь шалха шала мукъаза эшарш «ххь», «ггӏ», «ххӏ», «ккх», «ттӏ», «ццӏ» и. дӏ. кх. делахь, шина кепара кхатта аьтту бу.
| дош | кеп I | кеп II |
|---|---|---|
лаххьийна |
лах-хьий-на |
лахь-хьий-на |
Шалха, кӏеда мукъа эшарш
Дехьадоккхуш шалха мукъа эшаршший «ай», «ой», «ие», «иэ», «уо» и. дӏ. кх, йуха кӏеда мукъа эшаршший «аь», «оь», «уь» декъа ца мега.
| дош | дешдакъош |
|---|---|
аьлла |
аьл-ла |
гойту |
гой-ту |
даьлла |
даьл-ла |
девза |
дев-за |
доьшу |
доь-шу |
дуьйцу |
дуьй-цу |
Дакъалгаш
Чеккхенгахь зил хьакхарца тӏетоьхна йолу дакъалгаш шаьш дехьайаха ца мега.
| дош | дешдакъош |
|---|---|
аьлла-кх |
аьл-ла-кх |
хьо-м |
хьо-м |
Чӏогӏаниг
Мукъазий, мукъий эшарш вовшех дӏауьйш ца хилар гойтуш йуккъе хӏутту чӏогӏаниг «ъ» шена хьалха лаьттачу абанах къасто ца мега.
| дош | |
|---|---|
дайъина |
дайъ-и-на |
Дацдарш
Дацдарш декъа мегаш дац.
| дацдар | дуьззина |
|---|---|
ДНМ |
Десъоксирийбонуклеинмусталла |
Хьалхара абанаш а дохкуш, царна тӏехьа тӏадамаш а дохкуш кхоьллина дацдарш декъа ца мега.
| дацдар | дуьззина |
|---|---|
а. д. |
ала дашна |
аь. |
аьлча а |
и. дӏ. кх. |
иштта дӏа кхин а |
кх. |
кхин а/кхинаш а |
кх. д. |
кхин а дукха |
т. кх. |
тераниг/тернаш кхин а |
Доларцӏерш (цӏе, цӏийнцӏе, децӏе) йацйина йелахь, уьш шаьш дехьайаха ца мега.
| доларцӏе | дуьззина |
|---|---|
Асланбек Й. |
Асланбек Йесера |
Й. Асланбек |
Йесера Асланбек |
Й. А. Асланбек |
Йесера Аптин Асланбек |
Дагардош
Дагардешнашна тӏехьа хӏуьтту дацдарш шайна хьалха лаьтта дагардашах къасто ца мега.
| дагардош | дагардош + дацдар |
|---|---|
2025 |
2025 ш. |
Дагардашна тӏекхета чеккхе «чу» ша дехьайаккха ца мега.
| дагардош | дагардош + чу |
|---|---|
2025 |
2025-чу |
Дагардашна тӏекхета чеккхе «гӏа» ша дехьайаккха ца мега.
| дагардош | дагардош + гӏа |
|---|---|
2025 |
2025-гӏа |
Дош
Къовларшна йуккъахь долу дашна тӏекхетта чеккхе «ин», «на», «о», «ца», «х», «е», «ал» ша дехьайаккха ца мега.
| дош | чеккхе | алар |
|---|---|---|
«лаха» |
«ла-ха»-ин |
«лаха» дешан |
«лаха» |
«ла-ха»-на |
«лаха» дашна |
«лаха» |
«ла-ха»-о |
«лаха» дашо |
«лаха» |
«ла-ха»-ца |
«лаха» дашца |
«лаха» |
«ла-ха»-х |
«лаха» дашах |
«лаха» |
«ла-ха»-е |
«лаха» даше |
«лаха» |
«ла-ха»-ал |
«лаха» дашал |